Halide TONGA
İTÜ Denizcilik Fakültesi (YDO) Mezunları Derneği (DEFAMED), Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği’ndeki ‘gemiadamı’ ifadesinin değiştirilmesi için Danıştay’a başvurdu. Söz konusu ifadenin kadın erkek eşitliğine aykırı olduğu belirtildi.
‘KADINLAR VE ERKEKLER EŞİT HAKLARA SAHİPTİR’
Konuyla ilgili İTÜ Denizcilik Fakültesi (YDO) Mezunları Derneği’nden (DEFAMED) yapılan açıklama şöyle:
“İTÜ Denizcilik Fakültesi (YDO) Mezunları Derneği yönetim kurulumuz 29.09.2024 tarihli ve 32647 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve yayımı tarihinde yürürlüğe giren “Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği”nin, yapılan değerlendirmeler ve mezunlarımızdan gelen talepler doğrultusunda, aşağıdaki maddelerinin ve en önemlisi yönetmelik başlığındaki ve metnindeki “Gemiadamı” ibarelerinin, Anayasa’nın 10’uncu Maddesi’nde korunan “Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür” ilkesine aykırı olduğu için iptali ve dava konusu yönetmelik hükümleri hakkında yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi için dava ikame edilmesine karar vermiştir.”
İPTAL EDİLMESİ İSTENEN MADDELER
İptal edilmesi talep edilen maddeler ise şu şekilde sıralandı:
- 45. maddenin 2. fıkrasının tamamı,
- 45. maddenin 3. fıkrasının tamamı,
- 62. maddenin 1. fıkrasının “yeterlik belgelerinin altı aya kadar askıya alınması, yeterlik belgelerinin bir alt yeterliğe indirilmesi, yeterlik belgesinin iptali veya ilgilinin denizde çalışmaktan menedilmesi gibi yaptırımlardan birinin uygulanmasına karar verebilir” ibaresi kapsamında kısmen ve bu doğrultuda bağlantılı hükümleri olan 8, 10 ve 11. fıkralarının tamamı,
- 62. maddenin 13. fıkrasının “a” bendinin 10. alt bendi,
- 66. madde ile mülga yönetmeliğin 69. maddenin 2. fıkrasının yürürlükten kaldırılması hususu,
- 68. maddenin 9. fıkrasının tamamı,
- 69. maddenin 3. fıkrasının tamamı,
- 69. maddenin 8. fıkrasının “c” bendinin tamamı,
- 70. maddenin 6. fıkrasının tamamı.
“GEMİLERDE BİRÇOK KADIN ÇALIŞIYOR, KAPTANLIK YAPIYOR”
DEFAMED Genel Sekreteri Avukat Kaptan Çağlar Çoşkunsu, PD’ye konuyla ilgili bilgi verdi. 28 Ekim tarihinde Danıştay’a başvurduklarını belirten Coşkunsu dilekçesinde şu ifadeleri kullandığını belirtti:
“Yönetmelik başlığında ve metninde kullanılan ‘Gemiadamı’ ibaresi günümüzdeki gemideki çalışma şartlarının gerçekliğine ve hukuka uygun değildir. Şöyle ki, günümüzde ulusal ve uluslararası şirketlere ait gemilerde birçok kadın çalışmakta, kılavuz kaptanlık yapmaktadır. Nitekim müvekkil derneğinde birçok kadın üyesi bulunmaktadır. Bu bağlamda gemide çalışan kadın ve erkek tüm bireyler için ‘Gemiadamı’ tabirinin kullanılması müvekkil derneğin kadın üyeleri bakımından eşitlik ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.”
‘ADAM SÖZCÜĞÜ İNSAN ANLAMINDA KULLANILMAMIŞTIR’
“Zira söz konusu yönetmelikte ‘adam’ sözcüğü etimolojik olarak değerlendirilmek suretiyle ‘insan’ anlamında kullanılmamıştır. Nitekim ‘gemiadamı’ ya da benzer şekilde ‘işadamı’ veya ‘bilim adamı’ denildiğinde kimsenin aklına muğlak bir ‘insan’ figürü gelmeyip, erkek cinsiyetinin geldiği malumdur.”
patronlardunyasi.com
