Bilgisayar klavyelerine baktığınızda harflerin ilginç bir sıralamada dizildiğini fark edersiniz. ‘QWERTY’ olarak adlandırılan bu düzen, neden böylesine karmaşık ve mantıksız bir şekilde oluşturuldu dersiniz?
QWERTY klavye düzeni, ilk kez 1878’de Christopher Latham Sholes tarafından patentlendi ve bugün hala standart klavye düzeni olarak kabul ediliyor.
Sholes, 1867’de ilk pratik daktiloyu icat etti ve bu cihazda alfabetik bir düzen kullanmayı denedi. Ancak daktilonun mekanik yapısı, hızla yazılan harflerin çakışmasına ve tıkanmasına neden oluyordu.
İşte QWERTY’nin ilk adımları da burada atıldı: Harfler, sık kullanılan kombinasyonlar birbirinden uzaklaştırılarak yerleştirildi, bu sayede daktilo daha az sıkışacaktı.
Bu teorinin doğru olup olmadığı hâlâ tartışılıyor olsa da Sholes ve Remington’un ortaklığıyla üretilen QWERTY daktiloları, 1890’a gelindiğinde ABD’de 100.000’den fazla kişi tarafından kullanılıyordu.
QWERTY düzeninin, daktiloların tıkanmasını önlemek için mi yoksa başka bir amaçla mı oluşturulduğu tartışmalı. Bir teoriye göre QWERTY’nin asıl amacı, Mors kodundan yazı yazmayı hızlandırmaktı.
Özellikle Mors kodunda karışıklığa neden olan harflerin, birbirine yakın yerleştirilmesi amaçlanmış olabilir. Örneğin, Z harfi ve SE kombinasyonu sıklıkla karıştığı için bu harflerin birbirine yakın olması gerekiyordu.
Günümüzde daha hızlı ve verimli klavye düzenleri önerilmiş olsa da QWERTY o kadar yaygınlaştı ki onu değiştirmek neredeyse imkansız hale geldi.
Yeni teknolojilerle birlikte KALQ gibi dokunmatik ekranlara özel klavye düzenleri geliştirildi. Ancak fiziksel klavyelerde QWERTY’nin yerini alması pek olası görünmüyor.
QWERTY, kullanıcılar tarafından artık çok tanıdık ve aşina bir düzen haline geldiğinden, onu değiştirmek neredeyse imkansız gibi.
