Yeni Yıla 10 gün kala artık dünya ve Türkiye ekonomisi ve piyasalar için güvenilir kurumların tahminlerine ağırlık verme dönemi geldi. 2025 tahminleri serimize The Real Economy Blog’un linkteki uzun analizinden repliklerle başlıyoruz. Temel senaryoda, dünya ekonomisi orta hızda yoluna devam ederken, enflasyon da bir miktar geriliyor. En önemli risk ise Trump döneminde uzun süre yükselmesi beklenen ABD doları:
The Real Economy blog’un tahminine göre, Hindistan, gelişmekte olan piyasa ekonomileri ve ABD’deki güç sayesinde küresel büyüme 2025’te %2,5 gibi sağlam ama olağan bir hızla genişleyecek.
Küresel işgücü piyasaları yeniden dengelenmeye devam edecek ve mal fiyatları düştükçe enflasyon istikrar kazanmaya devam edecek. Para otoriteleri ayrıca daha fazla faiz indirimi aracılığıyla küresel ekonomik destek sağlayacak ve bu da önümüzdeki yıl daha büyük bir risk iştahını ve ticari sabit yatırımı destekleyecektir.
ABD ile büyük ticari ortakları arasındaki ticari gerilimlerin önemli ölçüde artması durumunda, küresel görünüme yönelik birincil risk, bir miktar yavaşlayan büyüme oranını içeriyor.
İkincisi, Çin’in önemli bir büyüme kaynağı olarak rolü ve statüsü, Pekin’in yüksek borç dönemini nasıl yöneteceğine ve borçlanmayı nasıl azaltacağına karar vermesiyle birlikte gelişecek.
Çin’in yüzde 5’lik geleneksel büyüme hedeflerine yakın herhangi bir oranda büyüme koşullarını desteklemek ve Washington’dan gelen cezai tarifeleri dengelemek amacıyla şu ana kadar izlenen istikrar politikalarının ötesine geçmek için daha radikal parasal ve mali ateş gücü gerekli olacak.
Çin’in telem sorunu olan zayıf hane halkı tüketiminin kaynaklarına yönelik kararlı çözümlerden kaçınması ve merkantilist politikaları izlemeye devam etmesi durumunda, ekonomik politika gerilimleri siyasi alana yayılabilir. Bu tür Ticaret Savaşının globalleştiği bir senaryoda küresel ticarette ve finansal piyasalarda daha sık panikler görülebilir.
Daha güçlü dolar en büyük risk
Küresel yatırımcılar Amerikan ekonomisindeki artan yatırım getirilerinden yararlanmaya çalışırken, ABD dolarının değer kazanması 2025’in en önemli ekonomik risklerinden biri olacak.
Reel ticaret ağırlıklı dolar endeksi, doların Kasım ayı sonunda 117,2 seviyesinde ki, bu son on yılın en yüksek düzeyi. Geleneksel olarak güçlü dolar ve yükselen ABD tahvil faizleri yalnız Türkiye gibi Gelişmekte Olan Piyasalardan finansal sermaye çekilmesine yol açmakla kalmıyor, bir süre sonra reel ekonomiyi de frenliyor.
Ek olarak doların önlenemez yükselişi Trump yönetimi döneminde ABD ekonomisinde korumacı önlemleri körükleyebilir. Bu da büyük Amerikan ticaret ortakları ve para birimlerini dolara sabitleyen veya dikkatle yönetilen kurlar kullanan gelişmekte olan piyasalar için yıllarca süren zor yeniden dengelenme çabaları anlamına geliyor.
Bu dinamik şüphesiz doların kontrollü devalüasyonu çağrılarıyla sonuçlanacaktır. Ancak devalüasyonun mümkün olduğu 1980’lerin aksine, bugün bu zor bir çaba.
Başlangıç olarak, döviz kurunu değil enflasyonu hedefleyen bir Merkez Bankası’nın da üstesinden gelinmesi gereken yeni, çok kutuplu bir küresel siyasi çerçeve var.
Üstüne üstlük, daha zayıf bir dolar ABD’de kayda değer bir mali konsolidasyon gerektirecektir. Tüm bu faktörler doların devalüasyon olasılığını oldukça düşük kılıyor.
Gerçek ticaret ağırlıklı dolar endeksi Mart 1985’te 131,5’e yükseldi; bu, yıllarca süren korumacı ticaret politikalarına ve ikili para birimi değerlemelerini yönetmeye yönelik başarısız girişimlere yol açtı.
Doların makul değerlemeleri aşması durumunda, küresel yatırımcılar ve zengin Amerikan pazarında faaliyet gösteren firma yöneticileri, daha sert korumacı önlemlere hazırlanmalı.
Doların değerini düşürmeye yönelik herhangi bir girişim, başarısızlığa mahkum olsa da, mali piyasalarda çok sert yön değişimlerine neden olacak.
