Ayakkabı üreticileri ile organize ayakkabı perakendesinin yüzde 80’ini temsil eden yerli ve yabancı markaların temsilcileri yüksek girdi maliyetleriyle kayıt dışı üretimin sektöre verdiği zararı ve çözüm önerilerini konuşmak üzere İstanbul’da biraraya geldi.
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten’in ev sahipliğinde düzenlenen ve Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı (BMD) Sinan Öncel’in de katıldığı toplantıya ilişkin yapılan açıklamada, hammadde ve yarı mamul ithalatında yüzde 100’ü aşan ilave vergiler ve kayıt dışı üretim nedeniyle ayakkabı sektörünün var olma mücadelesi verdiğinin altı çizildi.
Toplantıda ayakkabı sektöründe daralan ihracatla, turiste satışlarda ibrenin yeniden yukarı döndürülmesi ve sektörün nefes alabilmesi için iki konuda acil önlem alınması istendi:
“Hammadde ve yarı mamul ithalatında uygulanan ek vergi oranları acilen sıfırlanmalı. Yan sanayici için gerekirse farklı bir teşvik mekanizması geliştirilmeli.
Ayakkabıda yıllık 200 milyon çifte ulaşan kayıt dışı ve sahte üretimle mücadele daha kararlı bir şekilde yürütülmeli.”
Sektör 2024’ü 550 milyon dolar cari açıkla kapattı
TASD Başkanı Berke İçten, yaptığı değerlendirmede dünya ortalamasının çok üzerindeki girdi maliyetleri nedeniyle ayakkabı sektörünün son iki yılda rekabetçiliğini büyük ölçüde kaybettiğinin altını çizdi. 2024’te ayakkabı ihracatının adet bazında yüzde 19,6, değer olarak ise yüzde 8,4 daraldığına dikkat çeken İçten, şunları söyledi:
“Aynı dönemde Türkiye’nin ayakkabı ithalatında adet bazında yüzde 39,6, değer olarak yüzde 21’lik artış dikkat çekiyor. Ayakkabı dış ticaretimizde birkaç yıl önce 500 milyon dolarlık cari fazlamız vardı. 2024’ü ise 550 milyon dolar cari açıkla kapattık. Elbette biz tüm hammadde ve yarı mamul ihtiyacımızı yurt içinden karşılamayı arzu ediyoruz. Ancak o malzeme ülkemizde üretilmiyorsa veya çok pahalıysa daha uygun bir maliyetle yurt dışından getirebilmeliyiz. Mevcut durumun aynı şekilde devam etmesi halinde bitmiş ayakkabı ithalatının daha da artmasından endişeliyiz.”
İçten Türkiye’de kayıt dışı ve sahte ayakkabı üretiminin yıllık 200 milyon çifte ulaştığını tahmin ettiklerini belirten İçten, kayıt dışı üretim nedeniyle devletimiz yılda en az 1 milyar dolarlık gelir kaybına uğradığını da sözlerine ekledi.
Sinan Öncel: Yüksek vergiler enflasyonla mücadeleye zarar veriyor
BMD Başkanı Sinan Öncel de yüksek girdi maliyetleri nedeniyle ayakkabı başta olmak üzere emek yoğun sektörlerin var olma savaşı verdiğine dikkat çekti. Hammadde ve yarı mamul ürünlerin ithalatında uygulanan yüksek ek vergilerle ayakkabı sektörünün ayakta kalmasının imkânsız olduğunu vurgulayan Öncel, şöyle devam etti:
“Kira ve diğer maliyet kalemlerini de eklediğimizde biz aynı ürünü Avrupa’daki birçok ülkeden daha pahalıya mal ediyoruz. Diğer taraftan markalarımız koleksiyonlarını çeşitlendirmek için bitmiş ürün de ithal ediyor. Ancak bitmiş ürün için uygulanan referans fiyat nedeniyle maliyet ikiye katlanıyor. Nitekim turiste satışlarımız ortada. İki üç yıl öncesine kadar Türkiye’de kartlı alışverişte yabancıların payı yüzde 10’un üzerindeydi. Oran, 2024’te yüzde 5’in altına geriledi. Ülkemizdeki hammadde ve ara mal fiyatları dünya fiyatlarının çok üzerinde ve bu artık ana sanayiye zarar verdiği gibi bizi dünyayla rekabetten koparıyor. Ülkemizdeki enflasyonla mücadeleye de zarar veren bu soruna karşı acil önlem alınmaması halinde yurt dışında da önemli operasyonları bulunan markalarımız için telafisi imkânsız sonuçlarla karşı karşıya kalabiliriz.”
