11 Kasım’da Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başlayacak olan COP29 BM iklim zirvesine yaklaşık 200 ülke, iklim değişikliğini ele almayı amaçlayan kritik görüşmelere katılmak üzere hazırlanıyor. Büyük oyuncular ve müzakere blokları, bu küresel çevre konferansının sonuçlarını şekillendirmede kilit rol oynayacak.
Yıllık karbon emisyonlarının yaklaşık %30’unu oluşturan ve dünyanın en büyük sera gazı yayıcısı olan Çin, zirveye yeni bir iklim değişikliği diplomatı gönderiyor. Energy and Clean Air Research Centre’ın belirttiğine göre, ülkenin emisyonları son dönemde yenilenebilir enerji alanındaki genişlemeler nedeniyle zirve yapmış olabilir. İkinci en büyük ekonomi olmasına rağmen Çin, BM iklim müzakerelerinde gelişmekte olan ülke statüsünü korumakta ve diğer gelişmekte olan ülkeler için iklim finansmanına katkıda bulunma çağrılarına direnmektedir.
İkinci en büyük yayıcı ve tarihsel olarak en büyük yayıcı olan ABD, 2025’te göreve başlayacak olan Başkan Seçilmiş Donald Trump’ın siyasi geçiş dönemi ortasında COP29’a yaklaşıyor. Mevcut ABD delegasyonu, Beyaz Saray kıdemli danışmanı John Podesta liderliğinde görev süresi sona eren Biden Yönetimi’ni temsil ediyor.
Trump’ın seçim zaferi, daha önce 2015 Paris Anlaşması’ndan çekilme niyetini ifade etmesi ve yeşil enerji girişimlerini eleştirmesi nedeniyle güçlü yeni bir küresel finans hedefi potansiyeli konusunda şüphelere yol açtı. Buna rağmen, Biden Yönetimi Enflasyon Azaltma Yasası aracılığıyla iklim değişikliğini azaltma ve uyum için yüzlerce milyar dolar tahsis etti.
Küresel iklim finansmanına önemli bir katkıda bulunan Avrupa Birliği, yeni iklim finansmanı hedefinin büyüklüğü de dahil olmak üzere COP29’daki bazı tartışmalı konulardaki tutumunu henüz açıklamadı. AB, Çin ve diğer hızla gelişen ekonomilerin iklim finansmanına katkıda bulunmasını talep etti. 2023 yılında AB ve üye ülkeleri bu amaçla kamu kaynaklarından 28,6 milyar Avro (30,8 milyar $) sağladı.
Temmuz ayında göreve gelen Birleşik Krallık İşçi Partisi hükümeti, zirvede iklim liderliğini vurgulamaya hazırlanıyor. Britanya, Şubat ayı son tarihinden önce Bakü zirvesinde 2035 yılı için emisyon azaltma taahhütlerini sunmayı planlıyor.
COP28, COP29 ve COP30 ev sahibi ülkelerinden oluşan troyka’nın ekonomileri fosil yakıtlarla derinden iç içe geçmiş durumda. Bu ülkeler arasında dünyanın en büyük on petrol üreticisi arasında yer alan Birleşik Arap Emirlikleri ve Brezilya ile doğal gaz endüstrisini savunan Azerbaycan bulunuyor.
Brezilya, Güney Afrika, Hindistan ve Çin’den oluşan ‘BASIC’ ülkeleri, “ortak ancak farklılaştırılmış sorumluluklar” ilkesini savunarak daha fazla iklim finansmanı ihtiyacını vurguluyor.
Diğer müzakere blokları arasında G77 + Çin, Afrika Müzakereciler Grubu, Küçük Ada Devletleri İttifakı (AOSIS) ve En Az Gelişmiş Ülkeler Grubu yer alıyor. Bu gruplar daha fazla iklim finansmanı, karbon piyasası kurallarının uygulanması ve fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılması için daha yoğun çabalar talep ediyor. Özellikle Afrika ülkeleri, kayıp ve zarar fonunun teknik yardım organının Nairobi yerine Cenevre’de konumlandırılmasından endişe duyuyor, ancak fonun merkezi Filipinler’de olacak.
Marshall Adaları liderliğindeki Yüksek Hırs Koalisyonu, sıkı emisyon azaltma hedefleri ve politikaları için savunuculuk yapmaya devam ediyor. Bu çeşitli gruplar Bakü’de bir araya gelirken, müzakerelerinin dinamikleri küresel iklim eyleminin geleceğini şekillendirmede kritik öneme sahip olacak.
Reuters bu makaleye katkıda bulunmuştur.
Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.
