Avrupa Birliği, Rusya ile doğal gaz alanında kalan son bağlantılarını da koparmak için yeni bir strateji hazırlığında. Salı günü açıklanması beklenen yol haritası, Rus gazına olan bağımlılığı tamamen sona erdirmeyi hedefliyor. Ancak yaptırımlar olmaksızın mevcut sözleşmelerden çıkışın kolay olmayacağı ifade ediliyor.
Gazın %19’u Hâlâ Rusya’dan Geliyor
Her ne kadar AB ülkeleri son iki yılda Rus gazına bağımlılığı ciddi ölçüde azaltsa da, Avrupa’ya gelen gazın yaklaşık yüzde 19’u hâlâ TürkAkım boru hattı ve LNG sevkiyatları üzerinden Rusya’dan sağlanıyor. AB’nin bağlayıcı olmayan hedefi, 2027 yılına kadar tüm Rus fosil yakıt ithalatını sona erdirmek yönünde.
Sözleşmelerden Çıkışta Hukuki Engeller
Komisyonun yeni planı, Avrupalı enerji şirketlerine Rus gazı sözleşmelerinden mücbir sebep gerekçesiyle ceza ödemeden çıkma hakkı tanımayı araştırıyor. Aynı zamanda şirketlerin yeni Rus gazı sözleşmeleri yapmalarını yasaklayacak yasal düzenlemeler de gündemde.
Ancak hukukçular ve enerji analistleri, Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı işgaliyle başlayan sürecin üzerinden uzun zaman geçtiğini hatırlatarak, bu aşamada “mücbir sebep” savunmasının hukuken zayıf kalabileceğine dikkat çekiyor.
Siyasi Hedef Net, Ancak Hukuki Zemin Kırılgan
AB, siyasi olarak Rusya ile enerji bağlarını tamamen koparma kararlılığını sürdürüyor. Ancak yaptırımlar yerine şirketlerin tek tek sözleşmelerden çıkmasına dayalı bir yaklaşımın, uygulamada çok sayıda dava ve tazminat riski barındırdığı vurgulanıyor.
Yetkililere göre, yol haritası hem AB içindeki enerji arz güvenliğini korumayı hem de üye ülkeleri ortak bir tutumda buluşturmayı amaçlıyor.
