Çin’in ticaret fazlası bu yıl yeni bir rekor kırma yolunda ilerliyor. Bu ölçwktw bşr ticaret fazlasının ise Trump’ın hedefine girmemesi imkansız.
Bloomberg’in hesaplamalarına göre, Çin’in ihracatı ile ithalatı arasındaki fark, bugüne kadar olduğu gibi aynı hızda artmaya devam ederse neredeyse 1 trilyon dolara ulaşacak. Geçen hafta açıklanan verilere göre, mal ticareti fazlası ilk 10 ayda 785 milyar dolara yükseldi, bu dönem için kaydedilen en yüksek rakam ve 2023’e göre neredeyse %16’lık bir artış.
Dış İlişkiler Konseyi kıdemli üyesi Brad Setser, X’te yaptığı açıklamada, “Çin’in ihracat fiyatları hala düşerken, ihracat hacmindeki büyüme muazzamdı,” dedi ve ekledi: “Genel hikaye, yeniden ihracatla büyüyen bir ekonomiye işaret ediyor.”
Çin, iç talepteki zayıflığı telafi etmek için ihracata daha fazla bel bağlamış durumda ve Pekin son zamanlarda ekonomiye teşvik enjekte ederek bunu telafi etmeye çalışıyor.
Giderek artan bu dengesiz tablo, giderek daha fazla sayıda ülkenin tepkisini çekmektedir ve yeni Trump yönetiminin ABD’ye ihracat akışını azaltacak gümrük vergileri getirmesi muhtemeldir. Güney Amerika’dan Avrupa’ya kadar birçok ülke çelik ve elektrikli araçlar gibi Çin mallarına karşı gümrük vergisi engellerini çoktan yükseltti.
Cuma günü açıklanan verilere göre, doğrudan yabancı yatırım yükümlülüklerinin yılın ilk dokuz ayında düşmesiyle birlikte yabancı şirketler de Çin’den para çekiyor. Bu düşüş yılın geri kalanında da devam ederse, karşılaştırılabilir verilerin başladığı en az 1990 yılından bu yana doğrudan yabancı yatırımlarda ilk yıllık net çıkış yaşanmış olacak.
Pekin’den şu ana kadar gelen yanıt, şirketlere daha fazla destek sözü vermek oldu; Devlet Konseyi Cuma günü yaptığı açıklamada, istikrarlı dış ticaret büyümesini teşvik etmek, ekonomik kalkınmayı desteklemek ve istihdamı istikrara kavuşturmak için sektörlere mali desteği artıracağını duyurdu.
Çinli şirketler son birkaç yıldır ihracat performanslarını artırıyor. Buna karşılık yavaşlayan ekonomi, artan elektrifikasyon ve yabancı üretim mallarının yerli alternatiflerle artan ikamesi ithalata olan talebi baskılıyor.
Ekim ayındaki sonuç, Haziran ayındaki rekorun hemen altında gelen tarihteki en geniş üçüncü fazla oldu. Yuan cinsinden hesaplanan ticaret fazlası bu yılın ilk dokuz ayında nominal gayrisafi yurtiçi hasılanın %5,2’sine ulaşarak 2015’ten bu yana en yüksek ve son on yılın ortalama seviyesinin oldukça üzerinde gerçekleşti.
ABD ile olan ticaret fazlası geçen yılın aynı dönemine göre bu yıl %4.4 arttı. Son verilere göre Avrupa Birliği ile %9.6, Asean’daki 10 Güneydoğu Asya ülkesi ile ise neredeyse %36 artış gösterdi.
Diğer birçok ülke ile de dengesizlikler artıyor. Çin şu anda neredeyse 170 ülke ve ekonomiye onlardan satın aldığından daha fazla mal ihraç ediyor ki bu 2021’den bu yana en yüksek oran.
Bir kur savaşı da yaklaşıyor olabilir. Hindistan merkez bankası, Çin’in ABD gümrük vergilerine karşı yuan’ın düşmesine izin vermesi halinde rupinin zayıflamasına izin vermeye hazır olduğunu söyledi.
Yuan’ın düşmesi Çin’in ihracatını daha ucuz hale getirecek ve Hindistan’la bu yıl 85 milyar dolara ulaşan ticaret fazlasını daha da artıracak. 2023’e kıyasla bu rakam %3 daha yüksek ve beş yıl önceki seviyenin iki katından fazla.
