Kamboçya’nın sahil kenti Sihanoukville’de, dikenli tellerle çevrili dev bir bina… Dışarıdan bakıldığında bir otel ya da öğrenci yurdunu andırıyor. Ama içeride dünyanın dört bir yanından sahte iş ilanlarıyla ülkeye getirilip pasaportlarına el konulan esirler, kendi ülkelerinin vatandaşlarını online yollardan dolandırmaya zorlanıyor.
Gazete Oksijen’den Uğur Koçbaş’ın haberine göre, Birleşmiş Milletler ve ABD Dışişleri Bakanlığı raporlarına da yansıyan Çin merkezli çetelerin bu faaliyeti yıllardır devam ediyor. İddiaya göre de çetelerin siyasi bağlantıları nedeniyle kimse onları durduramıyor. Birleşmiş Milletler’in 2023’te hazırladığı raporda dolandırıcılıklardan elde edilen paranın muhafazakar bir tahminle 7.5 ila 12.5 milyar dolar arasında olduğu belirtiliyor. Bu rakam Kamboçya milli gelirinin yaklaşık yarısı kadar. Raporda 10 kişilik bir Türk ‘esir’ grubunun çetelere haftada 400 bin dolardan fazla kazandırması örnek gösteriliyor.
Dolandırıcılık operasyonlarına ev sahipliği yapan devasa bir yerleşke “Çin Mahallesi” olarak bilinen bir bölgede, şehrin ana plajına bitişik. Bir diğeri ise Phnom Penh’den şehre giren ulusal otoyolun yanında yer alıyor. Bir diğeri olan White Sand Palace Hotel ise başbakanın yazlık konutunun tam karşısında.
Rakam büyük olunca aklınıza “Bu işe nasıl göz yumuluyor?” sorusu gelebilir. Uluslararası raporlarda onun da yanıtı var. ABD Dışişleri Bakanlığı raporuna göre tüm bu faaliyet Kamboçyalı iş insanı Ly Yong Phat’ın himayesinde gerçekleşiyor. Bu isim geçen yıl ABD’nin yaptırım listesine alındı. Ülke genelinde otelleri bulunan, Kamboçya’nın en zengin iş adamı olan Phat aynı zamanda başbakanın da resmi danışmanı. Durum böyle olunca ona ait, dikenli tellerle çevrili ‘operasyon merkezlerine’ Kamboçya polisi bile giremiyor. Çoğunluğu Hindistan, Güney Kore, Pakistan gibi ülkelerden kandırılarak getirilen binlerce esir çalışan, kendi dillerinde dolandırıcılık faaliyeti yürütüyor. Bunu yaparken de sahte Tinder profilleri oluşturmak, sahte piyangolar organize etmek, sahte kripto varlıklarına yatırıma yönlendirmek, sahte e-ticaret sitelerinden alışverişe teşvik gibi yöntemler kullanıyorlar. Kötü performans gösterdiklerinde ise başka bir dolandırıcılık merkezine satılıyorlar. Kaçmaya çalışırken yakalananlar genellikle dövülüyor.
Yolsuzlukları ifşa eden Kamboçyalı gazeteci Mech Dara’nın görev yaptığı iki medya kuruluşu kapatıldı. Dara iki yıl hapis cezasıyla cezaevine konuldu. Özür videosu yayınladıktan sonra serbest bırakıldı.
Tayland’ın ulusal polis şefi yardımcısı General Surachate Hakparn, Kamboçya polisini ülkenin çevrimiçi dolandırıcılık operasyonlarında suç ortağı olmakla ve yetkilileri sorumlu tutmak için yeterince çaba göstermemekle suçladı. Geçen nisan ayında 17 yerde tespit ettiği 3 binden fazla Taylandlıyı kurtarmak için ülkeye geldiğinde, Kamboçyalı yetkililerin görevi sabote etmeye çalıştığını ve sadece yaklaşık 100 kişinin kurtarıldığını söyledi.
Ancak zamanla baskılar arttı. Ardından 24 Ekim’de Güney Koreli KBS kanalının yayınladığı haber geldi. İnsan ticareti mağduru Korelilerle ilgili bu araştırma haberinde yerel polis yetkililerinin de işin içinde olduğu iddiası dile getirildi. Habere göre ülke geneline yayılmış olan dolandırıcılık yerleşkeleri kumarhanelerde, otellerde, tatil köylerinde, konutlarda ve ofis komplekslerinde bulunuyordu.
Bu haberin ardından Kamboçya polisi göstermelik olarak nitelendirilen bir operasyonla yüzlerce Çinli çete liderini gözaltına aldı. Havalimanında yapılan bir şovla da sınırdışı ederek ülkelerine gönderdi.
Ama yaygın kanaate göre bu gözaltılar buzdağının sadece görünen kısmıydı ve faaliyet iktidarın koruması altında halen sürüyor.
patronlardunyasi.com
