Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığı konuşmada, asgari ücretin belirlenmesinin komisyon yetkisinde olduğunu belirtti. Şimşek, “Gönül ister ki asgari ücret katma değeri yüksek bir ekonomide çok daha fazla olsun. Bu hedef için AR-GE, teknolojik, yeşil ve dijital dönüşüme odaklanıyoruz” ifadelerini kullandı.
22 Yılda Dikkat Çeken Artış Oranları
Bakan Şimşek, hükümetin enflasyona karşı çalışanları korumaya öncelik verdiğini vurguladı. Son 22 yılda en düşük memur maaşının dolar bazında %377, emekli maaşının %812 ve asgari ücretin %343 oranında arttığını ifade etti.
Asgari ücretin vergi dışı bırakılmasının maliyetine değinen Şimşek, bunun 853 milyar liralık vergi kaybına yol açtığını söyledi. Aynı zamanda gelir dağılımında adalet için zenginlerin daha fazla vergilendirildiğini belirtti: “Zengini vergilendiriyoruz. Şirketler için minimum %10, çok uluslu şirketler için ise %15 vergi düzenlemelerini biz getirdik.”
Ekonomik tahminler büyük ölçüde gerçekleşti
Tahminler konusundaki performans hakkında da bilgi veren Şimşek, “Büyümeyi yüzde 4.4 olarak öngörmüşüz 2023’te; 5.1’e çıkmış, bir miktar yüksek çıkmış. Yüzde 10.1 olarak işsizlik oranını öngörmüşüz; 9.4 çıkmış, daha düşük çıkmış. Yüzde 65 olarak yıl sonu enflasyon öngörülmüş, yüzde 64.8 çıkmış. Yüzde 4 olarak bir cari açık öngörmüşüz, yüzde 3.6 çıkmış. Yüzde 6.4 olarak bir bütçe açığını öngörmüşüz, yüzde 5.2 olarak gerçekleşmiş. Dolayısıyla, geçen seneki performans iddia edildiği kadar kötü değil” diye konuştu.
Enflasyonun da öngörülerinin üzerinde olduğunu kaydeden Şimşek, “Niye ? Tabii ki para politikasının etkili olduğu alanlar var, etkili olmadığı alanlar var; mesela hizmetler. Hizmetlerin bir kısmı temel mallar, para politikasına iyi tepki veriyor, hizmetler o düzeyde vermiyor. Örneğin biz kirada yüzde 25 limitini kaldırdığımızda, doğrusu, kira artışlarının yıllık bazda bir ara yüzde 117’lere kadar çıkacağını tabii ki öngörmemiz zor olur ama bahane aramıyoruz. Enflasyon bizim öngördüğümüzün üzerinde seyrediyor” dedi.
“Enflasyon beklentisi 12 ay sonrası için iyileşmeye devam ederken diğer vadelerde sınırlı artış gerçekleşti. Beklentilerdeki artışta son 2 aylık enflasyon verisi etkili oldu. Uzun süredir önemli ölçüde iyileşse de beklentilerin belirli bir seviyenin altına inmesi zaman alıyor. Fiyat istikrarına giden yol sabır ve kararlılık gerektiriyor. Dezenflasyonu sağlamaya yönelik programımızı titizlikle uygulamaya devam ediyoruz.”
“Zengini vergilendiriyoruz”
Yapısal reformlar gündemde
Bakan Şimşek, Türkiye’nin ekonomik büyüme ve gelir dağılımı hedeflerini gerçekleştirmek için yapısal reformlara öncelik verdiklerini belirtti. Bu reformların odağında AR-GE, teknolojik dönüşüm ve sürdürülebilir kalkınma olduğunun altını çizdi.
Gelir vergisi tarifesinde yapılan değişikliklere değinen Şimşek, en alt dilimin yüzde 15’e düşürüldüğünü, en üst dilimin ise yüzde 40’a yükseltildiğini hatırlattı. Bunun yanı sıra yaklaşık 850 bin esnafın gelir vergisinden muaf tutulduğunu ve bu grubun Katma Değer Vergisi mükellefi olmadığını söyledi.
Dolaysız vergilerin payı artıyor
Türkiye’de dolaylı ve dolaysız vergilerin payına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Şimşek, 2002 yılından bu yana kaydedilen gelişmeleri rakamlarla ortaya koydu:
“2002’de dolaysız vergilerin toplam vergiler içerisindeki payı yüzde 53,1’di, şimdi yüzde 56,1’e çıktı. Aynı dönemde dolaylı vergilerin oranı ise yüzde 46,9’dan yüzde 43,9’a düştü. Hedeflediğimiz noktada değiliz ancak yüzde 70 dolaylı vergi oranı iddiaları uluslararası tanımlara uymuyor.”
“2025 yılında bütçe açığını azaltacağız”
Kamu harcamalarına ilişkin sorulara yanıt veren Şimşek, deprem harcamalarına ilişkin tasarrufta bulunmanın söz konusu olmadığını dile getirdi.
Şimşek, bütçe esnekliklerinin yüksek olmadığını belirterek, “Bütçe harcamalarımızın yüzde 41,6’sı personel ve bu personelin sosyal güvenlikle ilgili prim transferlerine gidiyor. 2025 yılında bütçe açığını azaltacağız. Bu sayede mutlaka Merkez Bankasının dezenflasyon sürecini çok daha güçlü şekilde destekleyeceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Tasarruf tedbirleri sonuç veriyor
Tasarruf tedbir paketini açıkladıklarını anımsatan Şimşek, şöyle devam etti:
“Meclisimizin onayladığı bütçeyle gerçekleşen bütçe arasındaki faiz dışı harcamalardaki yukarı yönlü sapmanın, son 10 senede yıllık ortalaması yüzde 9,1’dir. 2024’te bu sapmanın yüzde 0,8’e düşeceğini öngörüyoruz. Bir harcama disiplini olmasaydı, tasarruf felsefesi olmasaydı sapma yüzde 9,1’den yüzde 0,8’e düşürülebilir miydi? Sapma son 10 yılın ortalamasında gitseydi bu, 814 milyar liraya denk gelecekti. Muazzam harcama disiplini var, tasarruf var.”
Basın kaynakları
