Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden.com’da yayınlanan ilanlardan hareketle hazırlanan ve ikinci el otomobil piyasasının genel durumunu analiz eden ‘’Otomobil Piyasası Görünümü’’ raporuna göre Ekim ayında da otomobile olan talep artarken reel fiyatları düşmeye devam etti.
Ekim ayı verileri incelenerek hazırlanan rapora göre, otomobil talep endeksinin Eylül ayına kıyasla yüzde 1,7; geçen yılın Ekim ayına kıyasla da yüzde 50,8 daha yüksek olduğu gözlemleniyor. Otomobil piyasasındaki canlılık göstergesi olarak izlenen satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı ise 0,9 puan artarak yüzde 22 oldu. Bu göstergenin detayları incelendiğinde, ilan sayısının yüzde 2,9 ve satılan otomobil sayısının da yüzde 5,5 arttığı görülüyor. Ek olarak, otomobil piyasasında bir diğer canlılık ölçütü olarak kullanılan satılık otomobil ilanlarının yayında kaldıkları süreyi gösteren “kapatılan ilan yaşı” Eylül ayına göre 1,8 gün daha kısalarak ortalama 20,2 gün oldu.
Reel satış fiyatları düşmeye devam ediyor
Enflasyondan arındırıldığında otomobil ortalama reel fiyat on altı aydır düşüştedir (Şekil 1-alt panel). Reel fiyat endeksi Eylüle kıyasla yüzde 1,9 azalarak 156,5 olmuştur. Reel fiyatlardaki yıllık değişim de hala negatiftir (Şekil 1-üst panel). 2023 Mayıs’ta yüzde 47,9’a ulaşan değişim oranı takip eden aylarda sürekli azalarak 2024 Haziran’da yüzde -41,4’e gerilemiştir. Bu tarihten sonra reel fiyatlardaki yıllık düşüş oranı azalmaya başlayarak Ekim’de yüzde -33,6 olmuştur. Bir yıl öncesine kıyasla ortalama reel fiyat üçte bir kadar daha düşüktür.
Şekil 1: Ortalama otomobil reel fiyatı (2020 Ocak=100) (Alt panel), ortalama otomobil reel fiyatının yıllık değişimi (%) (Üst panel)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Ortalama otomobil fiyatında ılımlı artış sürüyor
Ortalama otomobil fiyatları bir önceki aya kıyasla bir miktar yükselmiştir (Şekil 2). Eylülde 880 bin 318 TL olan ortalama otomobil fiyatı Ekim’de 888 bin 907 TL olmuştur (Şekil 2 -üst panel). Otomobil fiyatlarındaki yıllık değişim oranındaki düşüş ise bir miktar yavaşlamıştır. Ortalama otomobil fiyatı bir önceki yıla kıyasla yüzde 1,4 azalmıştır (Şekil 2- alt panel).
Şekil 2: Ortalama otomobil fiyatı (TL) (Alt panel), ortalama fiyatının yıllık değişimi (%) (Üst panel)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Otomobil talebinde artış
Geçtiğimiz Temmuz talep göstergesinin hem bayram dönüşü olması hem de otomobil firmalarının Avrupa Birliği’nin yeni düzenlemeleri üzerine başlattığı kampanyalar sebebiyle belirgin bir yükseliş göstermiş olabileceğini belirtmiştik. Bu tarihten sonra, eylül dışında, talep göstergesi artış eğilimindedir. Otomobil talep endeksi ekimde eylüle kıyasla yüzde 1,7 artarak 118,8 olmuştur. Öte yandan, otomobil talep endeksi geçen yılın aynı ayına kıyasla ise yüzde 50,8 daha yüksektir. (Şekil 3)
Şekil 3: Talep göstergesi (2020 Ocak=100)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Hem otomobil arzı hem de satılan otomobil sayısı arttı
Satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı bir önceki aya kıyasla 0,9 puan artarak yüzde 22 oldu. Bu artışın arka planı incelendiğinde satılık otomobil ilan sayısının yüzde 1,3 (1.049.336’dan 1.062.845’e), satılan otomobil sayısının ise yüzde 5,5 (221.329’dan 233.440’a) yükseldiği görülüyor. (Şekil 4)
Şekil 4: Satılan otomobil sayısının satılık otomobil ilan sayısına oranı (%) (Üst panel), satılan ve satılık otomobil sayısı (Alt panel)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Satılık otomobillerin kapatılan ilan yaşı kısaldı
Diğer taraftan otomobil piyasasının bir diğer canlılık göstergesi olan “kapatılan ilan yaşı” kısalmaya devam etti. 2024 Ekim verilerine göre “kapatılan ilan yaşı” bir önceki aya kıyasla 1,8 gün kısalarak 20,2 gün oldu. (Şekil 5)
Şekil 5: Satılık otomobil kapatılan ilan yaşı (Gün)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Raporun Tamamına Buradan Ulaşabilirsiniz
