TÜİK dış ticaret verilerine göre kasımda ihracat yıllık bazda %3,1 gerileyerek 22,3 milyar dolar, ithalat ise yıllık bazda %2,7 artarak 29,7 milyar dolar oldu. Böylelikle dış ticaret açığı kasım ayında 5,9 milyar dolardan 7,5 milyar dolara yükseldi. Yıllık açık kasımda 77,9 milyar dolardan 79,4 milyar dolara çıkarken, Ocak – Kasım döneminde dış ticaret açığı yıllık %27 azalarak 73,3 milyar dolar oldu. Çekirdek verilere baktığımızda enerji ve altın harici ihracat kasımda önemli bir değişim göstermeyerek 20,8 milyar dolar, ithalat ise %1 yükselerek 21,9 milyar oldu. Enerji ve altın harici dış ticaret açığı ise kasımda 1,1 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Altın ithalatı kasım ayında 2,1 milyar dolar ile önceki aya göre yaklaşık 400 milyon dolar yükseliş kaydetti. Altın ihracatı ise bu dönemde 142,4 milyon dolardan 311 milyon dolara yükseldi. Yılın ilk on bir ayında ise altın ithalatı 15,1 milyar dolar, altın ihracatı ise 3,1 milyar dolar oldu.
Tüketim malı ithalatı ise kasım ayında 5,1 milyar dolar düzeyinde sabit kalırken, Ocak – Kasım döneminde 49 milyar dolar ile yıllık bazda %14’e yakın bir yükseliş kaydetti. Buradaki artışta Türk lirasındaki reel değerlenmenin payı olduğu görüşündeyiz. TL’deki reel değer kazanımının önümüzdeki dönemde korunacağını öngörüyoruz. Ancak daha orta – uzun vadeli görünümde, ithal talebin artması gibi yan etkilerin bertaraf edilmesi adına TL’nin dolar karşısında reel olarak daha nötr bir seviyeye yakınsayabileceğini değerlendiriyoruz.
Cari dengenin kasım ayında 3,2 milyar dolar, aralık ayında ise 2,5 milyar dolar civarında açık vereceğini tahmin ediyoruz. Bu çerçevede cari açığın 2024 yılını, olası yeni revizyonları hariç tutarak, 9 milyar dolar (GSYİH’nın %0,7’si) civarında tamamlamasını bekliyoruz. 2025 yıl sonu cari açık beklentimiz ise 15 milyar dolar (GSYİH’nın %1’i) seviyesinde.
Dış ticaret verileri, sanayi üretimi tahminlerimiz açısından da yol gösterici nitelikte. Kasım verilerinde altın ve enerji harici ara malı ithalatı aylık bazda %5,8 düşüş, yıllık bazda ise önemli bir değişim sergilemeyerek aktiviteye yönelik zayıf bir görünümü işaret etti. Bu çerçevede sanayi üretiminde mevsimsel etkilerden arındırılmış aylık değişimin kasım ayında da negatif tarafta kalması beklenebilir. Büyüme dinamiklerine ilişkin diğer öncü sinyalleri analiz ettiğimizde İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI verisi kasımda 45,8 seviyesinden 48,3 seviyesine yükselirken, endeks eşik değerin altında kalarak daralma sinyalleri üretmeye devam etti. Bloomberg HT Tüketici Güven Endeksi kasım ayında aylık %4,9 artarak 72 seviyesine çıkarken, arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi 102,2’den 103,4’e çıkarak nisan ayından bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.
Öncü veriler son çeyrekte çeyreksel bazda büyümenin pozitif tarafta yer alabileceğini işaret ederken, yıllık büyümenin önümüzdeki iki çeyrek boyunca gerilemeyi sürdürebileceğini değerlendiriyoruz. GSYİH büyümesinin 2024 yılını %2,9 seviyesinde tamamlamasını ve 2025 yıl sonunda %2,6 düzeyinde oluşmasını bekliyoruz.
Kaynak: Tacirler Yatırım
