Trump yönetimi son günlerde yatırım, ticaret ve diğer konuları içeren bir dizi hamleyle Çin’i hedef almaya devam ediyor. ABD Başkanı Donald Trump, ABD şirketlerini ya da mülklerini satın alma tekliflerini inceleyen Yabancı Yatırım Komitesi’ne Çin’in teknoloji, enerji ve ABD’deki diğer stratejik sektörlerdeki harcamalarını kısıtlamaya yönlendiriyor.
Yazı, Çin’in ABD teknolojisi, kritik altyapı, sağlık, tarım, enerji, hammadde ve diğer sektörlere yatırım yapmasını engellemek için “gerekli tüm yasal araçların” kullanılmasını taahhüt ediyor. Pekin’den “yabancı bir düşman” olarak bahsedilen yazıda, değişikliklerin “ABD teknolojisinin, gıda kaynaklarının, tarım arazilerinin, minerallerin, doğal kaynakların, limanların ve nakliye terminallerinin baş tacı mücevherlerini” korumak için gerekli olduğunu belirtiliyor.
Yönetim aynı zamanda Meksikalı yetkilileri Çin’den ithal edilen ürünlere kendi vergilerini koymaya çağırdı. Çinli firmalar Trump’ın ilk döneminde yürürlüğe koyduğu tarifeleri aşmak için üretimi ABD’nin komşusu Meksika’ya taşımıştı. ABD ayrıca, ülkenin gemi üretimindeki hakimiyetine karşı koymak için Çin’in ticari gemilerinin kullanımı için ücret uygulanmasını önerdi.
Bu adımlar birlikte değerlendirildiğinde, Trump’ın ikinci döneminde Çin’i hedef alan en kapsamlı ve güçlü önlemler olarak öne çıkıyor. Geçen hafta telefonda ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile görüşen Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng, Trump’ın yüzde 10’luk gümrük vergisine ilişkin ciddi endişelerini” dile getirmişti.
Pekin’i hedef alan en kapsamlı adımlar
Birlikte ele alındığında, adımlar Trump’ın ikinci döneminde Pekin’i hedef alan en kapsamlı, güçlü eylemleri ifade ediyor. Bu adımlar, başkanın yapmak istediğini belirttiği Çin’in ABD ile ticaret fazlasını azaltma anlaşmasını daha karmaşık hale getirme riski taşıyor.
ABD’deki Yabancı Yatırım Komitesi’ne (yabancı kuruluşların ABD şirketlerini veya mülklerini satın alma tekliflerini inceleyen bir komite) verilen emri içeren yazı, bu eylemlerin telaşının en etkili olanı gibi görünüyor. Pekin’den “yabancı bir düşman” olarak bahseden muhtırada, değişikliklerin “Amerika Birleşik Devletleri teknolojisinin, gıda kaynaklarının, tarım arazilerinin, minerallerin, doğal kaynakların, limanların ve nakliye terminallerinin temelini” korumak için gerekli olduğu belirtiliyor.
Washington’daki Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nde kıdemli araştırmacı olan Martin Chorzempa, “Bu, bir müzakerede taviz olarak ABD’ye büyük ölçekli yatırımlar teklif etmeyi uman Pekin için muhtemelen bir hayal kırıklığıdır. Bu, ABD’nin bu tür yatırımlara açık olup olmayacağını sorgulatıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Çin’in ABD’deki yatırımları geriliyor
Çin’in Kuzey Amerika’ya yaptığı yatırım, geçen yılın sonunda salgının en kötü döneminde görülen seviyelerin altına düştü; bu düşüş muhtemelen Trump’ın Kasım ayındaki seçimi kazanıp kazanmayacağını bekleyen potansiyel yatırımcılardan kaynaklandı.
ABD merkezli danışmanlık şirketi Rhodium Group’a göre şirketler geçen çeyrekte Kanada, Meksika ve ABD’ye sadece 191 milyon dolarlık yeni yatırım yaptıklarını duyurdular; bu bir yıl önceki aynı döneme göre yüzde 90’dan fazla bir düşüş ifade ediyor.
